Δικαιώματα προαίρεσης απόκτησης μετοχών και προγράμματα δωρεάν διάθεσης μετοχών (Λογιστική και Φορολογική ανάλυση)

Taxheaven.gr
 

Αθανασόπουλος Κ. Λάμπρος
Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής
BDO Ορκωτοί Ελεγκτές  Α.Ε


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α’ Μέρος: Εισόδημα που προκύπτει με τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών
1. Πεδίο εφαρμογής - διαδικασία
1.1 Ανώνυμες εταιρείες με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά (Άρθρο 113 του ν. 4548/2018)
1.2 Ανώνυμες εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά
1.3 Ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες (ΙΚΕ)
2. Βασικοί Ορισμοί
3. Χρόνος εφαρμογής
4. Φορολόγηση του Εισοδήματος
4.1 Κατηγορίες εισοδήματος που προκύπτουν για το φυσικό πρόσωπο, λήπτη των δωρεάν μετοχών, που αποκτήθηκαν κατά την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης
4.2 Εισόδημα από μισθωτή εργασία
4.3 Εισόδημα από «υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου» με φορολογικό συντελεστή 15%
4.4 Εισόδημα από «υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου» με φορολογικό συντελεστή 5%
4.5 Τρόπος υπολογισμού εισοδήματος για μετοχές εισηγμένων εταιρειών
4.6 Τρόπος υπολογισμού εισοδήματος για μετοχές μη εισηγμένων εταιρειών
4.7 Τιμή κτήσης μετοχών – τιμή πώλησης μετοχών
4.8 Επισημάνσεις
5. Ηλεκτρονική διασταύρωση και παρακολούθηση των εισοδημάτων
6. Πρακτικά παραδείγματα εφαρμογής
6.1 Πρακτικό παράδειγμα διανομής Ιδίων μετοχών ΑΕ στο προσωπικό της
6.2 Παραδείγματα της απόφασης Ε.2208/24-12-2020

Β’ Μέρος: Εισόδημα που προκύπτει από μετοχές που χορηγούνται στο πλαίσιο προγραμμάτων δωρεάν διάθεσης μετοχών
7. Πεδίο εφαρμογής - διαδικασία
7.1 Ανώνυμες εταιρείες με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά (Άρθρο 114 του ν. 4548/2018)
7.2 Ανώνυμες εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά
8. Φορολόγηση του Εισοδήματος
8.1 Κατηγορίες εισοδήματος που προκύπτουν για το φυσικό πρόσωπο, λήπτη των δωρεάν μετοχών.
8.2 Εισόδημα από μισθωτή εργασία
8.3 Εισόδημα ( υπεραξία ) από Δωρεάν διάθεση μετοχών
9. Ηλεκτρονική διασταύρωση και παρακολούθηση των εισοδημάτων
10. Πρακτικά παραδείγματα εφαρμογής
10.1 Παράδειγμα
10.2 Παραδείγματα της απόφασης Ε.2208/24-12-2020


Με το παρόν άρθρο, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα εξής:
α) Τη φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος που προκύπτει για εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα με τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών, καθώς και τις διαδικασίες που απαιτούνται και τις λογιστικές εγγραφές που πρέπει να διενεργήσει η εταιρεία που τα χορηγεί και
β) Τη φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος που προκύπτει για εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα με τη μορφή μετοχών που του χορηγούνται στο πλαίσιο προγραμμάτων δωρεάν διάθεσης μετοχών καθώς και τις διαδικασίες που απαιτούνται και τις λογιστικές εγγραφές που πρέπει να διενεργήσει η εταιρεία που τα χορηγεί.

Α’ Μέρος: Εισόδημα που προκύπτει με τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών

1. Πεδίο εφαρμογής - διαδικασία

1.1 Ανώνυμες εταιρείες με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά (Άρθρο 113 του ν. 4548/2018)

Διαδικασία

(1) Απαιτούμενες Αποφάσεις: Απόφαση της γενικής συνέλευσης, που λαμβάνεται με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Η απόφαση της γενικής συνέλευσης πρέπει να ορίζει τον ανώτατο αριθμό μετοχών που μπορεί να αποκτηθούν ή να εκδοθούν, αν οι δικαιούχοι ασκήσουν το παραπάνω δικαίωμα, την τιμή διάθεσης ή τη μέθοδο προσδιορισμού της, τους όρους διάθεσης των μετοχών στους δικαιούχους, και τους δικαιούχους ή τις κατηγορίες αυτών, τη διάρκεια του προγράμματος, καθώς και κάθε άλλο συναφή όρο.
Με την ίδια απόφαση της γενικής συνέλευσης μπορεί να ανατίθεται στο διοικητικό συμβούλιο ο καθορισμός των δικαιούχων ή των κατηγοριών αυτών, ο τρόπος άσκησης του δικαιώματος και οποιοσδήποτε άλλος όρος του προγράμματος διάθεσης μετοχών.
Το διοικητικό συμβούλιο, σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος, εκδίδει στους δικαιούχους που άσκησαν το δικαίωμά τους πιστοποιητικά δικαιώματος απόκτησης μετοχών και, ανά ημερολογιακό τρίμηνο κατ’ ανώτατο όριο, παραδίδει τις μετοχές που έχουν ήδη εκδοθεί ή εκδίδει και παραδίδει τις μετοχές στους παραπάνω δικαιούχους, αυξάνοντας το κεφάλαιο της εταιρείας και τροποποιώντας αντίστοιχα το καταστατικό. Επίσης πιστοποιεί την αύξηση του κεφαλαίου και τηρεί τις διατυπώσεις δημοσιότητας

(2) Δικαιούχοι: Μέλη του διοικητικού συμβουλίου και το προσωπικό της εταιρείας, καθώς και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών κατά την έννοια τουάρθρου 32 του ν. 4308/2014, και πρόσωπα που παρέχουν στην εταιρεία υπηρεσίες σε σταθερή βάση.

(3) Περιορισμός: Η συνολική ονομαστική αξία των μετοχών που διατίθενται δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει, συνολικά, το ένα δέκατο (1/10) του κεφαλαίου, που είναι καταβεβλημένο κατά την ημερομηνία της απόφασης της γενικής συνέλευσης.

(4) Τρόπος Υλοποίησης: Η απόφαση της γενικής συνέλευσης προβλέπει αν για την ικανοποίηση του δικαιώματος προαίρεσης η εταιρεία θα προβεί σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου ή αν θα χρησιμοποιήσει μετοχές που αποκτά ή έχει αποκτήσει, σύμφωνα με το άρθρο 49 [ Ίδιες μετοχές].

(5) Δημοσιότητα: Η γενική συνέλευση, με απόφασή της που λαμβάνεται με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία και υποβάλλεται σε δημοσιότητα

1.2 Ανώνυμες εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά

Ισχύουν τα ίδια με την παρ. 1.1 ανωτέρω, εκτός από την παράγραφο 1 (απόφαση της γενικής συνέλευσης) τουάρθρου 113 του ν. 4548/2018 η οποία δεν εφαρμόζεται επί εταιρειών με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, εφόσον το πρόγραμμα διάθεσης μετοχών περιλαμβάνεται στην εγκεκριμένη πολιτική αποδοχών (άρθρο 113 του ν. 4548/2018 « Πολιτική αποδοχών»).
Σημειώνεται ‘ότι: Εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά υποχρεούνται να θεσπίζουν πολιτική αποδοχών για τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και, αν υπάρχει, για τον γενικό διευθυντή ή τον αναπληρωτή του η οποία υποβάλλεται στην έγκριση της γενικής συνέλευσης.

1.3 Ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες (ΙΚΕ)

Οι εταίροι της ΙΚΕ μπορούν να συμφωνούν μεταξύ τους ή με τρίτους την παροχή δικαιώματος προαίρεσης αγοράς ή πώλησης μεριδίων. Η συμφωνία αυτή καταγράφεται στο βιβλίο εταίρων. Αν ο διαχειριστής βεβαιωθεί ότι ασκήθηκε το δικαίωμα προαίρεσης, οφείλει να εγγράψει αμελλητί στο βιβλίο τη μεταβολή του δικαιούχου. (Άρθρο 86 του ν. 4072/2012)
Στις περιπτώσεις του άρθρου 13, παρ. 4, και του άρθρου 42 Α ΚΦΕ εμπίπτει μόνο η άσκηση των δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών Α.Ε. και όχι η άσκηση των δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης εταιρικών μεριδίων Ι.Κ.Ε., η οποία φορολογείται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 13 του ΚΦΕ.

2. Βασικοί Ορισμοί
α) Υπάρχουν δυο είδη Συμβολαίων Δικαιωμάτων Προαίρεσης:
ΣΔΑ που δίνουν το δικαίωμα αγοράς (call option) ενός υποκείμενου τίτλου σε μία συγκεκριμένη μελλοντική στιγμή και για προκαθορισμένη τιμή.
ΣΔΠ που δίνουν το δικαίωμα πώλησης (put option) ενός υποκείμενου τίτλου σε μία συγκεκριμένη μελλοντική στιγμή και για προκαθορισμένη τιμή.
β) Ως χρόνος απόκτησης των δικαιωμάτων προαίρεσης νοείται το χρονικό σημείο που χορηγούνται τα δικαιώματα από την εταιρεία με βάση το εκάστοτε πρόγραμμα διάθεσης, χρονικό σημείο διεθνώς γνωστό με τον όρο «grant». (Ε 2208/24-12-2020)
δ) Η αγοραία αξία της παροχής προσδιορίζεται κατά το χρόνο άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης, χρονικό σημείο γνωστό ως «exercise», ανεξάρτητα από το εάν υφίσταται ή όχι η εργασιακή σχέση του δικαιούχου της ωφέλειας κατά το χρόνο αυτό (Ε.2208/24-12-2020)

3. Χρόνος εφαρμογής

Σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 τουάρθρου 66 του ν. 4646/2019, οι νέες διατάξεις εφαρμόζονται για τις παροχές σε είδος που λαμβάνονται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 01-01-2020 και μετά. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με την παράγραφο 53 του άρθρου 72 ΚΦΕ, όπως προστέθηκε με τοάρθρο 14 του ν. 4714/2020, οι παράγραφοι 1, 4 και 5 του άρθρο 42Α εφαρμόζονται για εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 01-01-2020 και μετά,
Ομοίως η παράγραφος 2 του άρθρου 42Α, για τις μη εισηγμένες νεοσύστατες μικρές επιχειρήσεις, ισχύει για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 01-01-2020 και μετά, σύμφωνα με τηνπαράγραφο 15 τουάρθρου 66 του ν. 4646/2019.
Περαιτέρω, σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις, δηλαδή την παράγραφο 4 του άρθρου 13 πριν από την τροποποίηση του με τις διατάξεις τουάρθρου 4 του ν. 4646/2019, τα δικαιώματα προαίρεσης φορολογούνταν κατά τον χρόνο της άσκησής τους, (ΠΟΛ.1219/2014 εγκύκλιος). Δεδομένου ότι τα δικαιώματα που ασκήθηκαν μέχρι την 31.12.2019 έχουν ήδη φορολογηθεί κατά την άσκησή τους, συνάγεται ότι οι νέες διατάξεις καταλαμβάνουν τα δικαιώματα προαίρεσης που ασκούνται μετά την 1.1.2020, ανεξαρτήτως από το πότε χορηγήθηκαν.

4. Φορολόγηση του Εισοδήματος

4.1 Κατηγορίες εισοδήματος που προκύπτουν για το φυσικό πρόσωπο, λήπτη των δωρεάν μετοχών, που αποκτήθηκαν κατά την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης

Προκύπτει εισόδημα από:
α) Εισόδημα από μισθωτή εργασία (άρθρο 12 του ν. 4172/2013) και
β) Εισόδημα ( υπεραξία ) από Δικαιώματα προαίρεσης - Δωρεάν διάθεση μετοχών (άρθρο 42Α του ν. 4172/2013)

4.2 Εισόδημα από μισθωτή εργασία

Για να φορολογηθεί ως εισόδημα από μισθωτή εργασία η αγοραία αξία των παροχών σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα με τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών, θα πρέπει οι μετοχές που αποκτώνται κατά την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης να μεταβιβαστούν πριν από τη συμπλήρωση κατ' αντιστοιχία του χρονικού διαστήματος που ορίζεται, κατά περίπτωση, στο άρθρο 42Α του ΚΦΕ.

«Ειδικότερα, για να φορολογηθεί ως εισόδημα από μισθωτή εργασία, οι μετοχές θα πρέπει να μεταβιβαστούν πριν από τη συμπλήρωση είκοσι τεσσάρων (24) μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης (άρθρο 42 Α, παρ. 1) ή πριν από τη συμπλήρωση τριάντα έξι (36) μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 42Α».

Προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 42Α:

«Tο εισόδημα της παρ.1 που προκύπτει από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι μη εισηγμένη στο χρηματιστήριο νεοσύστατη **μικρή επιχείρηση ή και **πολύ μικρή επιχείρηση υπόκειται στον συντελεστή του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 43, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθοι όροι:
(α) τα ως άνω δικαιώματα αποκτώνται εντός πέντε (5) ετών μετά από τη σύσταση της εταιρείας,
(β) η εταιρεία δεν έχει συσταθεί μέσω συγχώνευσης, και
(γ) οι μετοχές μεταβιβαστούν μετά από τη συμπλήρωση τριάντα έξι (36) μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης.»
**Ως μικρή ή πολύ μικρή επιχείρηση ορίζεται η οντότητα που πληροί τα κριτήρια των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου 2 του ν.4308/2014 περί Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων. Συναφώς, διευκρινίζεται ότι οι νεοφυείς επιχειρήσεις εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των υπόψη διατάξεων (της παρ. 2 του άρθρου 42Α) εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που τίθενται από τις διατάξεις αυτές, ανεξαρτήτως της εγγραφής τους ή μη στο εθνικό μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων (startup) ElevateGreece του Υπουργείου Ανάπτυξης.

Χρόνος απόκτησης του εισοδήματος ,ως εισόδημα από μισθωτή εργασία (παροχή σε είδος) ,είναι ο χρόνος μεταβίβασης των μετοχών που αποκτήθηκαν με την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης, εφόσον αυτές μεταβιβαστούν πριν από τη συμπλήρωση είκοσι τεσσάρων (24) ή τριάντα έξι (36) μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης, κατά περίπτωση, σύμφωνα με όσα αναφέρονται ανωτέρω.

Παράδειγμα
Έστω 10/1/2020 η απόκτηση του δικαιώματος προαίρεσης και 20/4/2020 ή άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης αγοράς των μετοχών από το φυσικό πρόσωπο. Συνεπώς εάν η μεταβίβαση των μετοχών από το φυσικό πρόσωπο γίνει πριν τις 10/1/2022 ή 10/1/2023 κατά περίπτωση , τότε το εισόδημα αυτό για το φυσικό πρόσωπο φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.

4.3 Φορολόγηση του δικαιώματος ως «υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου» με φορολογικό συντελεστή 15%

Στην περίπτωση που οι μετοχές που αποκτήθηκαν από έναν εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα με τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών, όπως αυτά προσδιορίζονται κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης και ανεξαρτήτως εάν συνεχίζει να ισχύει η εργασιακή σχέση, μεταβιβαστούν μετά από τη συμπλήρωση είκοσι τεσσάρων (24) μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης, κατά το χρόνο πώλησης των μετοχών προκύπτει εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, το οποίο φορολογείται με συντελεστή 15% (πρώτο εδάφιο άρθρου 43 ν.4172/2013), πλέον εισφοράς αλληλεγγύης*.

Εάν στη συνέχεια το φυσικό πρόσωπο μεταβιβάσει τις μετοχές που απέκτησε:

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 42, αν πρόκειται για εισηγμένες μετοχές σε χρηματιστήριο και εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μικρότερο του 0,5%, το πιο πάνω προσδιοριζόμενο κέρδος από την πώληση των μετοχών είναι αφορολόγητο, και υποχρεωτικά αναγράφεται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, στον κωδικό 659 - 660 του Πίνακα 6.
Αν πρόκειται για μη εισηγμένες μετοχές σε χρηματιστήριο ή για εισηγμένες, στο μετοχικό κεφάλαιο των οποίων ο μεταβιβάζων συμμετέχει με ποσοστό τουλάχιστον 0,5%, το πιο πάνω προσδιοριζόμενο κέρδος από την πώληση των μετοχών, φορολογείται με συντελεστή δέκα πέντε τοις εκατό (15%) όπως ορίζει το άρθρο 43 του ΚΦΕ και αναγράφεται στους κωδικούς 829-830 ή 865-866, κατά περίπτωση, του Υποπίνακα 4.Ε του εντύπου της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Ε1).
Σε περίπτωση που κατά την πώληση των μετοχών ο προσδιορισμός της υπεραξίας σύμφωνα με το άρθρο 42 ΚΦΕ καταλήξει σε αρνητικό ποσό, η εν λόγω ζημία, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παράγραφο 5 του εν λόγω άρθρου μεταφέρεται για τα επόμενα πέντε (5) έτη και συμψηφίζεται μόνο με μελλοντικά κέρδη υπεραξίας, εάν η εταιρεία είναι μη εισηγμένη σε χρηματιστήριο ή αν είναι εισηγμένη και ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό της κεφάλαιο με ποσοστό μεγαλύτερο του μισού τοις εκατό (0,5%). Αν πρόκειται για εταιρεία εισηγμένη σε χρηματιστήριο και ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό της κεφάλαιο με ποσοστό μικρότερο του μισού τοις εκατό (0,5%), τότε η ζημιά δεν αναγράφεται στην δήλωση και δεν μεταφέρεται για συμψηφισμό (ΠΟΛ.1082/2018).

*. Ειδικά για το φορολογικό έτος 2021 απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α τα εισοδήματα που προβλέπονται στο άρθρο αυτό, με εξαίρεση τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία στο δημόσιο τομέα και τις συντάξεις (Άρθρο 72 παρ.61 του ν. 4172/2013)

4.4 Φορολόγηση του δικαιώματος ως «υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου» με φορολογικό συντελεστή 5%

Το εισόδημα της παρ. 1άρθρου 42Α του ν. 4172/2013, που προκύπτει από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι μη εισηγμένη στο χρηματιστήριο νεοσύστατη μικρή επιχείρηση ή και πολύ μικρή επιχείρηση υπόκειται στον συντελεστή του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 43, ήτοι 5%, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθοι όροι:
(α) τα ως άνω δικαιώματα αποκτώνται εντός πέντε (5) ετών μετά από τη σύσταση της εταιρείας και
(β) η εταιρεία δεν έχει συσταθεί μέσω συγχώνευσης, και (γ) οι μετοχές μεταβιβαστούν μετά από τη συμπλήρωση τριάντα έξι (36) μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης.
Διευκρινίζεται ότι οι ως άνω προϋποθέσεις α' και β' πρέπει να συντρέχουν κατά τον χρόνο χορήγησης των δικαιωμάτων προαίρεσης.

Ως μεταβίβαση, για τις ανάγκες εφαρμογής των διατάξεων αυτών, νοείται τόσο η εξ επαχθούς όσο και η από χαριστική αιτία, συνεπώς όχι μόνο η πώληση, αλλά και η δωρεά, γονική παροχή ή κληρονομιά. Κι αυτό διότι η τυχόν μεταγενέστερη μεταβίβαση των μετοχών άνευ ανταλλάγματος, δεν αίρει την ωφέλεια που προέκυψε από την απόκτηση τους σε προνομιακή τιμή. Στην περίπτωση της κληρονομιάς, το εισόδημα φορολογείται στο όνομα του θανόντος (διότι αποκτήθηκε κατά την άσκηση του δικαιώματος όταν ήταν εν ζωή) με την υποβολή δήλωσης που θα υποβάλουν οι κληρονόμοι για λογαριασμό του.

4.5 Τρόπος υπολογισμού εισοδήματος για μετοχές εισηγμένων εταιρειών

Η αγοραία αξία άσκησης του δικαιώματος για τις μετοχές των εισηγμένων εταιρειών είναι η τιμή κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο μειωμένη κατά την τιμή διάθεσης του δικαιώματος και το εισόδημα προσδιορίζεται ως η διαφορά μεταξύ της τιμής κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο την ημέρα της άσκησης του δικαιώματος και της τιμής διάθεσης του δικαιώματος (προνομιακή τιμή απόκτησης μετοχών). Εάν πρόκειται για μετοχές εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, χρόνος άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης είναι εκείνος κατά τον οποίο μεταβιβάζονται οι μετοχές με μεταφορά αυτών στις μερίδες των δικαιούχων στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.), καθόσον κατά το χρόνο αυτό μπορεί να αποτιμηθεί η τυχόν ωφέλεια, ως η τιμή κλεισίματος μειωμένη με την τιμή διάθεσης του δικαιώματος (προνομιακή τιμή) (σχετικό το αριθμ. πρωτ. ΔΕΑΦ 1055728 ΕΞ 2015/23.4.2015 έγγραφο).

4.6 Τρόπος υπολογισμού εισοδήματος για μετοχές μη εισηγμένων εταιρειών

Για τις μη εισηγμένες μετοχές το εισόδημα προσδιορίζεται ως η διαφορά μεταξύ της τιμής της μετοχής με βάση την αξία των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος (εσωτερική αξία της μετοχής) και της τιμής διάθεσης του δικαιώματος (προνομιακή τιμή απόκτησης μετοχών). Εσωτερική αξία της μετοχής είναι η τρέχουσα αξία του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας μειωμένη κατά τις υποχρεώσεις της δια τον αριθμό των μετοχών της, όπως αυτά εμφανίζονται στα βιβλία που τηρεί κατά την ημερομηνία της άσκησης των δικαιωμάτων.

4.7 Τιμή κτήσης μετοχών – τιμή πώλησης μετοχών

Τα κάτωθι ισχύουν στην περίπτωση όπου το φυσικό πρόσωπο μεταβιβάσει τις μετοχές που απέκτησε:
α) Ως αξία κτήσης των πωλούμενων μετοχών, νοείται για τις μεν μετοχές που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο, η τιμή κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο την ημέρα της άσκησης του δικαιώματος, για τις δε μετοχές που δεν είναι εισηγμένες σε χρηματιστήριο, η τιμή της μετοχής με βάση τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας (εσωτερική αξία της μετοχής) κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος κι όχι αυτή που πραγματικά κατέβαλλε ο εργαζόμενος κατά την άσκηση των δικαιωμάτων και την απόκτηση των μετοχών. Κι αυτό διότι η διαφορά μεταξύ της καταβληθείσας αξίας (τιμής διάθεσης του δικαιώματος) και της αξίας της μετοχής κατά την ημέρα της άσκησης του δικαιώματος έχει ήδη προσμετρηθεί κατά τον υπολογισμό του εισοδήματος από την άσκηση των δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών (άρθρο 13 § 4 ή άρθρο 42Α ΚΦΕ, κατά περίπτωση).
β) Ως τιμή πώλησης λαμβάνεται, αν πρόκειται για εισηγμένες μετοχές, αυτή που προκύπτει από τα δικαιολογητικά έγγραφα συναλλαγών που εκδίδει η χρηματιστηριακή εταιρεία ή το πιστωτικό ίδρυμα, ενώ αν πρόκειται για μη εισηγμένες μετοχές, αυτή που προκύπτει με βάση την αξία των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας που εκδίδει τους μεταβιβαζόμενους τίτλους κατά το χρόνο της μεταβίβασης ή το τίμημα ή την αγοραία αξία που αναγράφεται στη σύμβαση μεταβίβασης, εφόσον αυτό είναι υψηλότερο.

4.8 Επισημάνσεις

Συνεπώς, είτε πρόκειται για μετοχές εισηγμένες είτε πρόκειται για μετοχές μη εισηγμένες σε χρηματιστήριο, το εισόδημα προσδιορίζεται ως η ωφέλεια του εργαζόμενου/ εταίρου/ μετόχου λόγω της απόκτησης μετοχών της εταιρείας σε προνομιακή τιμή, χαμηλότερη από την αξία της μετοχής την στιγμή της άσκησης του δικαιώματος.
Η αγοραία αξία της παροχής προσδιορίζεται κατά το χρόνο άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης, χρονικό σημείο γνωστό ως exercise, ανεξάρτητα από το εάν υφίσταται ή όχι η εργασιακή σχέση του δικαιούχου της ωφέλειας κατά το χρόνο αυτό.

5. Ηλεκτρονική διασταύρωση και παρακολούθηση των εισοδημάτων

Για τις ανάγκες της ηλεκτρονικής διασταύρωσης και της παρακολούθησης των εισοδημάτων αυτών μέχρι την κατά περίπτωση φορολόγησή τους, προκειμένου να διασφαλίσει η Φορολογική Διοίκηση την ορθή εφαρμογή των διατάξεων, απαιτείται οι εταιρείες που χορηγούν τα δικαιώματα, είτε είναι εκδότριες των τίτλων είτε όχι (στην περίπτωση που τα δικαιώματα αφορούν τίτλους άλλης συνδεδεμένης Ελληνικής ή αλλοδαπής εταιρείας), κατά το φορολογικό έτος άσκησης των δικαιωμάτων προαίρεσης να χορηγούν στους εργαζόμενους/εταίρους/μετόχους διακριτή βεβαίωση αποδοχών, σε έντυπη μορφή, με το ποσό που προσδιορίζεται με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 13 του ΚΦΕ, στην οποία θα αναγράφεται ευκρινώς και η ημερομηνία χορήγησης των δικαιωμάτων. Παράλληλα, οφείλουν να περιλαμβάνουν το ποσό αυτό στην μηνιαία ηλεκτρονική δήλωση απόδοσης του παρακρατούμενου φόρου και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης (Α.1099/2019 Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ) δίχως να προβαίνουν στην παρακράτηση και απόδοση των προαναφερθέντων φόρων. Το ποσό αυτό θα προσυμπληρώνεται στην δήλωση φορολογίας εισοδήματος των δικαιούχων φυσικών προσώπων στο οικείο φορολογικό έτος, για πληροφοριακούς σκοπούς, καθώς τελεί υπό αίρεση το πότε και το πώς θα φορολογηθεί το εισόδημα αυτό.

6. Πρακτικά παραδείγματα εφαρμογής

6.1 Πρακτικό παράδειγμα διανομής Ιδίων μετοχών ΑΕ στο προσωπικό της

Έστω Α.Ε με μετοχικό κεφάλαιο 1.000.000 ευρώ (1.000.000 μετοχές ονομαστικής αξίας 1 ευρώ εκάστης ) και κέρδη εις νέον (για τα οποία έχει πληρωθεί φόρος εισοδήματος) 42.000.000 ευρώ. Άρα λογιστική καθαρή θέση της Α.Ε 43.000.000 ευρώ.
α) Την 1/2/2020 η ΑΕ αποφασίζει να αγοράσει 50.000 ίδιες μετοχές ,για να τις διανείμει σε εργαζόμενους της. Το τίμημα της αγοράς της Α.Ε των ιδίων μετοχών της ανήλθε σε 2.150.000 ευρώ (43 ευρώ/μετοχή).

Η λογιστική εγγραφή για το ανωτέρω γεγονός έχει ως εξής:

β) Στη συνέχεια αποφασίζει η ΑΕ να χορηγήσει στους εργαζόμενους της το δικαίωμα προαίρεσης απόκτησης μετοχών της αντί 10 ευρώ/μετοχή και έστω πώς όλοι οι εργαζόμενοι της εταιρείας ασκούν το δικαίωμα αυτό.

Η λογιστική εγγραφή για το ανωτέρω γεγονός έχει ως εξής:

γ) Εγγραφή κατά την άσκηση του δικαιώματος από τους εργαζόμενους:

Επισήμανση

Σύμφωνα με τοάρθρο 38παρ.1 του ν. 4387/2016 οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται «επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων με εξαίρεση τις κοινωνικού χαρακτήρα έκτακτες παροχές λόγω γάμου, γεννήσεως τέκνων, θανάτου και βαριάς αναπηρίας»

Ως αποδοχές, επί των οποίων υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές, θεωρούνται οι πάσης φύσεως χρηματικές ή σε είδος παροχές του εργοδότη προς τον μισθωτό, έστω και αν οι παροχές αυτές δεν δίδονται αμέσως ως αντάλλαγμα της εργασίας που προσφέρει ο μισθωτός, αλλά χορηγούνται σε αυτόν από τον εργοδότη οικειοθελώς και από ελευθεριότητα, πάντως, όμως, με αφορμή τη σχέση εργασίας που τους συνδέει και με την επιφύλαξη του δικαιώματος του εργοδότη να διακόψει μονομερώς τις παροχές αυτές (ΣτΕ 1089/2009)

Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση του παρελθόντος όπου επιχείρηση είχε χορηγήσει stock options και το ΙΚΑ δεν είχε αναζητήσει ασφαλιστικές εισφορές.

Για το παράδειγμα μας:

δ) Η απώλεια της εταιρείας από τη διάθεση των μετοχών της στο προσωπικό της σε μειωμένη τιμή αποτελεί για την εταιρεία δαπάνη μισθοδοσίας και ως τοιαύτη εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της (Εάν το ΙΚΑ αποφανθεί ότι υπάρχουν ασφαλιστικές εισφορές θα πρέπει για την αναγνώριση της δαπάνης αυτής να έχουν καταβληθεί οι εισφορές αυτής) Έγγραφο Υπ.Οικ με αριθμ.πρωτ.1013133/10350/2000/Β0012 της 8.2.2002

Όποια δαπάνη έχει χαρακτηρισθεί ως παροχή σε είδος με βάση τοάρθρο 13 του ν. 4172/2013 (ΠΟΛ.1219/6.10.2014 εγκύκλιός μας) και φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία, θεωρείται ότι πραγματοποιείται προς το συμφέρον της επιχείρησης (άρθρο 22 περ. α') και εκπίπτει ως έξοδο μισθοδοσίας, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις των περ. β' και γ' του άρθρου 22.. ΠΟΛ.1113/2.6.2015

Το ποσό των 1.650.000 ευρώ αντιπροσωπεύει την ωφέλεια των εργαζομένων από τη μειωμένη τιμή καθώς ασκήσαν το δικαίωμα προαίρεσης (43 ευρώ -10 ευρώ που πλήρωσαν για να τις αποκτήσουν =33 ευρώ *50.000 μετοχές=1.650.000 ευρώ)

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τοάρθρο 14παρ.1περ.ιδ του ν. 4172/2013:

«1. Από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις εξαιρούνται: ιδ) η παροχή σε είδος με τη μορφή μετοχών που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ανεξαρτήτως, εάν συνεχίζει να ισχύει η εργασιακή σχέση, εφόσον ασκηθεί το δικαίωμα προαίρεσης και οι μετοχές που αποκτώνται, μεταβιβαστούν μετά από τη συμπλήρωση είκοσι τεσσάρων (24) ή τριάντα έξι (36) μηνών από την απόκτησή τους ανάλογα με την περίπτωση κατ' αντιστοιχία με το άρθρο 42Α.»

ε) Στο παράδειγμα μας η εταιρεία έχει:
- Όφελος από το φόρο: 565.042,39 (2.354.343,29*24%)
- Κόστος ασφαλιστικών εισφορών: 704.343,29

Στη συνέχεια του παραδείγματος μας , εάν η ΑΕ αγοράσει ξανά τις μετοχές της από τους υπαλλήλους της (αφορά κυρίως μη εισηγμένες εταιρείες) με τους περιορισμούς βεβαίως του Ν.4548/2018 τότε η λογιστική εγγραφή θα έχει ως εξής:

Στη συνέχεια αποφασίζει η Α.Ε να ακυρώσει τις Ίδιες μετοχές της. Η ζημία των 2.150.000 ευρώ δεν αναγνωρίζεται φορολογικά.«Με τη διάθεση των μετοχών, κέρδη ή ζημίες που προκύπτουν σε σχέση με το κόστος κτήσης αναγνωρίζονται κατ’ ευθείαν στην καθαρή θέση προσθετικά ή αφαιρετικά αναλόγως (περ.στ τηςπαρ. 1 τουάρθρου 26 του ν. 4308/2014)».
Δείτε και: ΔΕΔ 2723/2019. Ακύρωση ιδίων μετοχών - Μεταβολή καθαρής θέσης και όχι επιβάρυνση των αποτελεσμάτων της χρήσης

6.2 Παραδείγματα της Ε.2208/24-12-2020

Α. Η εταιρεία «ΑΛΦΑ Α.Ε.» είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο και χορηγεί στους εργαζόμενους της το δικαίωμα προαίρεσης απόκτησης μετοχών της αντί 10 ευρώ/μετοχή. Ο εργαζόμενος «ΒΗΤΑ» αποφασίζει να ασκήσει το δικαίωμά του τον επόμενο χρόνο από τη απόκτησή του, όταν η χρηματιστηριακή αξία της μετοχής ανέρχεται σε 50 ευρώ κι έτσι αποκτά 100 μετοχές της εταιρείας «ΑΛΦΑ Α.Ε.», καταβάλλοντας όμως αντί του ποσού 50X100= 5.000 ευρώ που είναι η χρηματιστηριακή αξία των μετοχών εκείνη τη στιγμή, το ποσό των 10X100= 1.000 ευρώ. Την στιγμή εκείνη προσδιορίζεται η αγοραία αξία της παροχής από την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης 50-10= 40 ευρώ/μετοχή, δηλαδή 40X100= 4.000 ευρώ, η οποία στην ουσία αποτελεί την ωφέλειά του εργαζόμενου από την απόκτηση μετοχών αξίας 5.000 ευρώ στην προνομιακή τιμή των 1.000 ευρώ.

Είκοσι (20) μήνες μετά από την απόκτηση του δικαιώματος προαίρεσης, η χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής ανέρχεται σε 70 ευρώ/μετοχή και ο εργαζόμενος αποφασίζει να πουλήσει τις μετοχές του. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν έχει αποκτηθεί εισόδημα από καμία κατηγορία. Κατά το φορολογικό έτος της μεταβίβασης των μετοχών αποκτάται εισόδημα από τις εξής κατηγορίες:

• Εισόδημα του άρθρου 13 παρ. 4 του ΚΦΕ (Παροχή σε είδος, δηλαδή εισόδημα από μισθωτή εργασία), ποσού 4.000 ευρώ που προσδιορίστηκε όπως αναλύθηκε πιο πάνω, πλέον ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

• Εισόδημα του άρθρου 42 του ΚΦΕ (Υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων), ποσού (70-50) 20 ευρώ/μετοχή, σύνολο 20X100 μετοχές = 2.000 ευρώ, το οποίο στο συγκεκριμένο παράδειγμα απαλλάσσεται του φόρου επειδή ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μικρότερο του 0,5% αλλά υπόκειται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Στο ίδιο παράδειγμα, αν η εταιρεία ήταν μη εισηγμένη σε χρηματιστήριο και η εσωτερική αξία της μετοχής σύμφωνα με τα ίδια κεφάλαια είναι 50 ευρώ κατά την άσκηση του δικαιώματος και 70 ευρώ κατά την πώληση των μετοχών, θα προέκυπταν τα ίδια ποσά εισοδημάτων των άρθρων 13 παρ. 4 και 42, αλλά το εισόδημα του άρθρου 42, θα φορολογείτο με συντελεστή 15%, σύμφωνα με την διάταξη του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 43 του ΚΦΕ, πλέον εισφοράς αλληλεγγύης.

Β. Η εταιρεία «ΔΕΛΤΑ Α.Ε.» είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο και χορηγεί στους εργαζόμενους της το δικαίωμα προαίρεσης απόκτησης μετοχών της αντί 20 ευρώ/μετοχή. Ο εργαζόμενος «ΖΗΤΑ» αποφασίζει να ασκήσει το δικαίωμά του δώδεκα (12) μήνες μετά από την απόκτησή του, έχοντας αποχωρήσει πλέον από την εταιρεία. Την ημέρα εκείνη η χρηματιστηριακή αξία της μετοχής έχει ανέλθει σε 100 ευρώ κι έτσι αποκτά 100 μετοχές της εταιρείας «ΔΕΛΤΑ Α.Ε.», καταβάλλοντας όμως αντί του ποσού των 100Χ100= 10.000 ευρώ που είναι η χρηματιστηριακή αξία των μετοχών εκείνη τη στιγμή, το ποσό των 20Χ100= 2.000 ευρώ. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ο εργαζόμενος έχει αποχωρήσει από την εταιρεία, την στιγμή εκείνη προσδιορίζεται για αυτόν η αγοραία αξία της παροχής από την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης 100-20= 80 ευρώ/μετοχή, δηλαδή 80Χ100= 8.000 ευρώ, που στην ουσία αποτελεί την ωφέλειά του από την απόκτηση μετοχών αξίας 10.000 ευρώ στην προνομιακή τιμή των 2.000 ευρώ.

Τριάντα (30) μήνες μετά από την απόκτηση των δικαιωμάτων, η χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής ανέρχεται σε 500 ευρώ/μετοχή και ο εργαζόμενος αποφασίζει να πουλήσει τις μετοχές του. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν έχει αποκτηθεί εισόδημα από καμία κατηγορία. Κατά το φορολογικό έτος της μεταβίβασης των μετοχών αποκτάται εισόδημα από τις εξής κατηγορίες:

• Εισόδημα του άρθρου 42Α του ΚΦΕ (Δικαιώματα προαίρεσης), ποσού 8.000 ευρώ που προσδιορίστηκε με τον τρόπο που αναλύθηκε πιο πάνω. Το εισόδημα αυτό φορολογείται με τον συντελεστή που προβλέπεται στο άρθρο 43 του ΚΦΕ για την περίπτωση αυτή (15%), καθώς έχει παρέλθει το χρονικό διάστημα των είκοσι τεσσάρων (24) μηνών από την απόκτηση του δικαιώματος και υπόκειται σε εισφορά αλληλεγγύης.

• Εισόδημα του άρθρου 42 του ΚΦΕ (Υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων), ποσού (500-100) 400 ευρώ/μετοχή, σύνολο 400Χ100 μετοχές = 40.000 ευρώ, το οποίο στο συγκεκριμένο παράδειγμα απαλλάσσεται του φόρου επειδή ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μικρότερο του 0,5%.

Στο ίδιο παράδειγμα, αν η εταιρεία ήταν μη εισηγμένη σε χρηματιστήριο και η εσωτερική αξία της μετοχής σύμφωνα με τα ίδια κεφάλαια είναι 100 ευρώ κατά την άσκηση του δικαιώματος και 500 ευρώ κατά την πώληση των μετοχών, θα προέκυπταν τα ίδια ποσά εισοδημάτων των άρθρων 42Α και 42, αλλά θα άλλαζε η φορολόγηση του εισοδήματος του άρθρου 42, το οποίο δεν θα ήταν απαλλασσόμενο του φόρου αλλά θα φορολογείτο με συντελεστή 15%, πλέον εισφοράς αλληλεγγύης.

Γ. Αν η μη εισηγμένη εταιρεία του παραπάνω παραδείγματος ήταν νεοσύστατη μικρή ή πολύ μικρή επιχείρηση (αν δηλαδή πληρούνταν οι προϋποθέσεις α' και β' της παρ. 2 του άρθρου 42Α), τότε δεδομένου ότι δεν θα είχε παρέλθει το χρονικό διάστημα των τριάντα έξι (36) μηνών που προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 42Α του ΚΦΕ, θα προέκυπτε εισόδημα της παρ. 4 του άρθρου 13 του ΚΦΕ(παροχή σε είδος, δηλαδή εισόδημα από μισθωτή εργασία) ποσού 8.000 ευρώ και εισόδημα του άρθρου 42 του ΚΦΕ (εισόδημα από υπεραξία κεφαλαίου) ποσού 40.000 ευρώ, το οποίο φορολογείται με συντελεστή 15% πλέον εισφοράς αλληλεγγύης.

Τέλος αν στο ίδιο παράδειγμα οι μετοχές μεταβιβαστούν σαράντα (40) μήνες από την άσκηση του δικαιώματος (δηλαδή πληρείται και η προϋπόθεση γ', συνεπώς όλες οι προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 42Α) θα προέκυπτε εισόδημα της παρ. 2 του άρθρου 42Α ποσού 8.000 ευρώ, στο οποίο θα επιβαλλόταν φόρος με βάση το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 43 με συντελεστή 5% κι όχι 15%, πλέον εισφοράς αλληλεγγύης και επιπλέον εισόδημα του άρθρου 42 του ΚΦΕ (εισόδημα από υπεραξία κεφαλαίου) ποσού 40.000 ευρώ το οποίο φορολογείται με συντελεστή 15% πλέον εισφοράς αλληλεγγύης.


Β’ Μέρος: Εισόδημα που προκύπτει από μετοχές που χορηγούνται στο πλαίσιο προγραμμάτων δωρεάν διάθεσης μετοχών, στα οποία τίθεται ως προϋπόθεση η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ή η επέλευση συγκεκριμένου γεγονότος

7. Πεδίο εφαρμογής - διαδικασία

7.1 Ανώνυμες εταιρείες με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά (Άρθρο 114 του ν. 4548/2018)

Σύμφωνα με τοάρθρο 114 του ν. 4548/2018 οι ανώνυμες εταιρείες μπορούν να διαθέσουν δωρεάν μετοχές τους , σε μέλη του διοικητικού συμβουλίου και του προσωπικού τους, καθώς επίσης και σε πρόσωπα που παρέχουν στην εταιρεία υπηρεσίες σε σταθερή βάση διενεργώντας τα κάτωθι(Συνοπτικά):

Α) Απόφαση γενικής συνέλευσης με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία - δικαιούχοι των προς δωρεάν διάθεση μετοχών.

- Με απόφαση της γενικής συνέλευσης που λαμβάνεται με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία μπορεί να αποφασίζεται η δωρεάν διάθεση μετοχών στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και το προσωπικό της εταιρείας, καθώς και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών κατά την έννοια τουάρθρου 32 του ν. 4308/2014. Ως δικαιούχοι μπορούν να οριστούν και πρόσωπα που παρέχουν στην εταιρεία υπηρεσίες σε σταθερή βάση. Περίληψη της απόφασης υποβάλλεται σε δημοσιότητα.

Η εταιρεία είτε διαθέτει ίδιες μετοχές που αποκτώνται ή έχουν ήδη αποκτηθεί, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 49 είτε εκδίδει νέες μετοχές με κεφαλαιοποίηση μη διανεμηθέντων κερδών ή διανεμητών αποθεματικών ή διαφοράς από την έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο.

- Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση της γενικής συνέλευσης πρέπει να ορίζει:

1) Τον αριθμό των μετοχών που θα διατεθούν και το κατά πόσο θα πρόκειται για ίδιες ή για νέες μετοχές

2) Την κατηγορία των μετοχών που θα διατεθούν, τους όρους της διάθεσης, όπως ιδίως την τυχόν υποχρέωση διακράτησης των μετοχών για ορισμένο χρονικό διάστημα

3) Τους δικαιούχους ή τις κατηγορίες τους και κάθε άλλο συναφή όρο

Με την ίδια απόφαση της γενικής συνέλευσης μπορεί να ανατίθεται στο διοικητικό συμβούλιο ο καθορισμός των δικαιούχων ή των κατηγοριών τους και οποιοσδήποτε άλλος όρος.

- Η ονομαστική αξία των μετοχών που διατίθενται σύμφωνα με τα ανωτέρω , αθροιζόμενη με την ονομαστική αξία των μετοχών που ενδέχεται να διατεθούν με βάση τυχόν εκκρεμή δικαιώματα προαίρεσης απόκτησης μετοχών τουάρθρου 113 του ν. 4548/2018 (Option απόκτησης μετοχών) δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει συνολικά το ένα δέκατο (1/10) του κεφαλαίου που είναι καταβεβλημένο κατά την ημερομηνία της απόφασης της γενικής συνέλευση.

- Η διάθεση μετοχών του παρόντος (άρθρου 114 του ν. 4548/2018) μπορεί να συνδυάζεται με εκείνη του άρθρου 113.

7.2 Ανώνυμες εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά

- Η παράγραφος 1 τουάρθρου 114 του ν. 4548/2018 δεν εφαρμόζεται επί εταιρειών με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, εφόσον το πρόγραμμα διάθεσης μετοχών περιλαμβάνεται στην εγκεκριμένη πολιτική αποδοχών.

- Η έκθεση αποδοχών (Η εταιρεία με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά υποχρεούται να καταρτίζει σαφή και κατανοητή έκθεση αποδοχών, η οποία περιέχει ολοκληρωμένη επισκόπηση του συνόλου των αποδοχών που ρυθμίζονται στην πολιτική του άρθρου 110 «Περί πολιτικής αποδοχών» για το τελευταίο οικονομικό έτος) περιέχει, κατ’ ελάχιστον τις ακόλουθες πληροφορίες όσον αφορά τις αποδοχές κάθε επιμέρους μέλους του διοικητικού συμβουλίου:

α) Τον αριθμό μετοχών και δικαιωμάτων προαίρεσης για μετοχές που έχουν χορηγηθεί ή προσφερθεί στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και τις κύριες προϋποθέσεις άσκησης των δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων της τιμής και της ημερομηνίας άσκησης, καθώς και οποιαδήποτε μεταβολή

β) Τυχόν ασκηθέντα δικαιώματα προαιρέσεως από μέρους του διοικητικού συμβουλίου στο πλαίσιο των προγραμμάτων διάθεσης μετοχών της εταιρείας,

8. Φορολόγηση

8.1 Κατηγορίες εισοδήματος που προκύπτουν για το φυσικό πρόσωπο, λήπτη των δωρεάν μετοχών.

Προκύπτει εισόδημα από:
α) Εισόδημα από μισθωτή εργασία (άρθρο 12 του ν. 4172/2013) και
β) Εισόδημα (υπεραξία) από Δικαιώματα προαίρεσης - Δωρεάν διάθεση μετοχών (άρθρο 42Α του ν. 4172/2013)

8.2 Εισόδημα από μισθωτή εργασία (άρθρο 12 του ν. 4172/2013)

Από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις εξαιρείται η παροχή σε είδος με τη μορφή δωρεάν μετοχών που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα στο πλαίσιο προγραμμάτων στα οποία τίθεται ως προϋπόθεση η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ή η επέλευση συγκεκριμένου γεγονότος, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η διάθεση των μετοχών (εδάφιο ιζ', παρ. 1 του άρθρου 14 Ν.4172/2013)

Το εισόδημα που προκύπτει για έναν εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο με τη μορφή μετοχών που του χορηγούνται από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα στο πλαίσιο προγραμμάτων δωρεάν διάθεσης μετοχών (ενδεικτικά αναφέρονται τα κάτωθι συναφή προγράμματα κινήτρων προς τους εργαζόμενους: restricted Stock Units (RSUs), performance shares ή performance units, restricted shares plan, matching shares ή employee stock purchase plan, deferred stock κ.α.), στα οποία τίθεται ως προϋπόθεση η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ή η επέλευση συγκεκριμένου γεγονότος, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η διάθεση των μετοχών, αποτελεί εισόδημα από υπεραξία εφόσον οι μετοχές μεταβιβαστούν οποτεδήποτε μετά την απόκτησή τους, από τον δικαιούχο του προγράμματος(παρ. 3 τουάρθρου 42Α του ν. 4172/2013)

Τα ανωτέρω εφαρμόζονται για εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 01-01-2020 και μετά.

8.3 Εισόδημα (υπεραξία) από Δωρεάν διάθεση μετοχών

α) Μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο αξιών:

Περίπτωση 1

Η υπεραξία ισούται για τις μετοχές των εισηγμένων εταιρειών με την τιμή κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο κατά την ημέρα όπου πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεση των μετοχών, εφόσον η τιμή πώλησης των μετοχών είναι ίση ή μικρότερη αυτής.

Περίπτωση 2

Σε περίπτωση που η τιμή πώλησης είναι μεγαλύτερη από την τιμή κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο κατά την ημέρα την οποία πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεση των μετοχών, το υπερβάλλον ποσό φορολογείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. β' της παρ. 1 του άρθρου 42 του ΚΦΕ δηλαδή:

- Mετοχές και άλλες κινητές αξίες εισηγμένες σε χρηματιστηριακή αγορά, εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό τουλάχιστον μισό τοις εκατό (0,5%) τότε ο φορολογικός συντελεστής ανέρχεται σε 15% πλέον εισφορά αλληλεγγύης

- Mετοχές και άλλες κινητές αξίες εισηγμένες σε χρηματιστηριακή αγορά, εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μικρότερο από (0,5%) τότε το εισόδημα αυτό απαλλάσσεται του φόρου και δηλώνεται στους κωδικούς 659-660 του Πίνακα 6 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Ε1) και του επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Συνεπώς, με βάση τις νέες διατάξεις, από 01-01-2020 και εξής επιβάλλεται κατά την πώληση εισηγμένων σε χρηματιστήριο μετοχών που χορηγήθηκαν δωρεάν σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο, φόρος με τον συντελεστή που ορίζει το άρθρο 43 του ΚΦΕ, δέκα πέντε τοις εκατό (15%), επί της τιμής κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο κατά την ημέρα όπου πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεση των μετοχών.
Στην περίπτωση που η τιμή πώλησης των μετοχών, όπως αυτή καθορίζεται από τα δικαιολογητικά έγγραφα συναλλαγών που εκδίδει η χρηματιστηριακή εταιρεία ή το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή οποιοσδήποτε φορέας που διενεργεί συναλλαγές, είναι μεγαλύτερη από την τιμή κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο κατά την ημέρα την οποία πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεση των μετοχών και ο εργαζόμενος - μεταβιβάζων συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μικρότερο του 0,5%, το υπερβάλλον ποσό δηλώνεται ως απαλλασσόμενο του φόρου εισόδημα, στους κωδικούς 659-660 του Πίνακα 6 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Ε1) και του επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Αν ο εργαζόμενος/εταίρος/μέτοχος - μεταβιβάζων συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μεγαλύτερο του 0,5%, το υπερβάλλον ποσό δηλώνεται στους κωδικούς 829-830 ή 865-866, κατά περίπτωση, του Υποπίνακα 4.Ε του εντύπου της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Ε1), ως εισόδημα του άρθρου 42 του ΚΦΕ. Το εισόδημα αυτό φορολογείται με τον συντελεστή δεκαπέντε τοις εκατό (15%) του πρώτου εδαφίου του άρθρου 43 του ΚΦΕ και επιβάλλεται σε αυτό και ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

β) Μετοχές μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο αξιών:

Η υπεραξία ισούται για τις μετοχές των μη εισηγμένων εταιρειών, με την τιμή πώλησης, εφόσον αυτή υπερβαίνει την αξία της μετοχής, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά τον χρόνο της δωρεάν διάθεσής της, ενώ σε περίπτωση που η τιμή πώλησης είναι μικρότερη, με την αξία της μετοχής κατά τον χρόνο της δωρεάν διάθεσης.

Δηλαδή, κατά την πώληση μη εισηγμένων σε χρηματιστήριο μετοχών που χορηγήθηκαν δωρεάν σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο, από 01-01-2020 και εξής επιβάλλεται, φόρος με τον συντελεστή που ορίζει το άρθρο 43 του ΚΦΕ, δέκα πέντε τοις εκατό (15%) επί:
• της τιμής πώλησης των μετοχών, η οποία είναι αυτή που αναγράφεται στη σύμβαση μεταβίβασής τους, αν αυτή υπερβαίνει την αξία των μετοχών που προσδιορίστηκε κατά τον χρόνο της δωρεάν διάθεσής τους ή
• της αξίας των μετοχών κατά τον χρόνο της δωρεάν διάθεσής τους, η οποία προσδιορίζεται με βάση την αξία των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας (εσωτερική αξία της μετοχής), αν η τιμή πώλησής τους είναι μικρότερη από την αξία που προσδιορίστηκε κατά τον χρόνο της δωρεάν διάθεσής τους.

9. Ηλεκτρονική διασταύρωση και παρακολούθηση των εισοδημάτων

Για τις ανάγκες της ηλεκτρονικής διασταύρωσης και της παρακολούθησης των εισοδημάτων αυτών μέχρι την κατά περίπτωση φορολόγησή τους, προκειμένου να διασφαλίσει η Φορολογική Διοίκηση την ορθή εφαρμογή των διατάξεων, απαιτείται οι εταιρείες είτε είναι εκδότριες των τίτλων είτε όχι (στην περίπτωση που τα δικαιώματα αφορούν τίτλους άλλης συνδεδεμένης Ελληνικής ή αλλοδαπής εταιρείας), κατά το φορολογικό έτος που διατίθενται οι δωρεάν μετοχές, να χορηγούν στους εργαζόμενους/εταίρους/μετόχους διακριτή βεβαίωση αποδοχών, σε έντυπη μορφή, με τον αριθμό των μετοχών που χορήγησαν και την αξία των μετοχών κατά τον χρόνο της δωρεάν διάθεσής τους.
Παράλληλα, οφείλουν να περιλαμβάνουν το ποσό αυτό στην μηνιαία ηλεκτρονική δήλωση απόδοσης του παρακρατούμενου φόρου και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης (Α.1099/2019 Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ, όπως ισχύει) δίχως να προβαίνουν σε παρακράτηση και απόδοση φόρου. Το ποσό αυτό θα προσυμπληρώνεται στην δήλωση φορολογίας εισοδήματος των δικαιούχων φυσικών προσώπων στο οικείο φορολογικό έτος για πληροφοριακούς λόγους, καθώς τελεί υπό αίρεση το πότε και το πώς θα φορολογηθεί το εισόδημα αυτό.

10. Πρακτικά παραδείγματα εφαρμογής

10.1 Παράδειγμα

Α.Ε μη εισηγμένη εταιρεία στη χρήση του 2020,αποφασίζει να προβεί σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά ποσό 100.000ευρώ από το λογ/σμό «κέρδη εις νέο» ,για να διανείμει δωρεάν μετοχές στους εργαζόμενους της.

Η κεφαλαιακή διάρθρωση της Α.Ε έχει ως εξής:

Ενέργειες – περιορισμοί AE:

(1) Λήψη απόφασης από Γ.Σ της ΑΕ με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία (σχετικά με τα θέματα ημερήσιας διάταξης αυτής βλέπε ανωτέρω)
Περίληψη της απόφασης υποβάλλεται στη δημοσιότητα

(2) Η ονομαστική αξία των μετοχών που διατίθενται με την περίπτωση αυτή, αθροιζόμενη με την ονομαστική αξία των μετοχών που ενδέχεται να διατεθούν με βάση τυχόν εκκρεμή δικαιώματα προαίρεσης απόκτησης μετοχών τουάρθρου 113 του ν. 4548/2018, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει συνολικά το ένα δέκατο (1/10) του κεφαλαίου που είναι καταβεβλημένο κατά την ημερομηνία της απόφασης της γενικής συνέλευσης.

(3) Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1042/26.1.2015 «Στην έννοια της διανομής κερδών περιλαμβάνεται και η διανομή ή κεφαλαιοποίηση κερδών παρελθουσών χρήσεων, των αποθεματικών που δεν υπάγονται στην αυτοτελή φορολόγηση τηςπαρ. 12 τουάρθρου 72 του ν. 4172/2013, καθώς και των αποθεματικών που σχηματίζονται με βάση τις διατάξεις του νέου Κ.Φ.Ε. (ν. 4172/2013).» Συνεπώς στην περίπτωση του παραδείγματος η ΑΕ θα πληρώσει φόρο μερισμάτων 5% και η λογιστική εγγραφή θα έχει ως εξής:

(4) Διαδικασία αύξησης μετοχικού κεφαλαίου ΑΕ

- Πιστοποίηση καταβολής κεφαλαίου δεν απαιτείται (άρθρο 20παρ.5 του ν. 4548/2018)

- Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου υποβάλλεται σε δημοσιότητα.Στην απόφαση για αύξηση του κεφαλαίου πρέπει να αναγράφεται το νέο κεφάλαιο, ο αριθμός και το είδος των μετοχών που εκδίδονται, η ονομαστική τους αξία και γενικά οι όροι έκδοσής τους, καθώς και ο συνολικός αριθμός των μετοχών της εταιρείας. (άρθρο 12παρ.1 του ν. 4548/2018)

- Τροποποίηση καταστατικού (άρθρα 5,23,24,25 ν.4548/2018)

- Με τη διάταξη τηςπαραγράφου 2β' τουάρθρου 22 του ν. 1676/1986 , ορίζεται ότι η αύξηση του κεφαλαίου των εμπορικών εταιρειών, που γίνεται με κεφαλαιοποίηση κερδών, αποθεματικών ή προβλέψεων, απαλλάσσεται από το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίων.

Συνεπώς η λογιστική εγγραφή αυξήσεως του κεφαλαίου με την πραγματοποίηση της δημοσιότητας θα έχει ως εξής:

(5) Με πράξη του ΔΣ της εταιρείας διενεργούνται όλες τις απαραίτητες ενέργειές ώστε να παραδοθούν οι μετοχές στους υπαλλήλους της εταιρείας:

- Η εταιρεία υποχρεούται να διαθέσει στο προσωπικό τις μετοχές , μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία δώδεκα (12) μηνών από το χρόνο απόκτησης των μετοχών αυτών, μετά την πάροδο της οποίας έχει εφαρμογή η διάταξη της παραγράφου 5 του του άρθρου 49 του Ν.4548/2018 όπου οι μετοχές πρέπει να μεταβιβασθούν μέσα σε προθεσμία τριών (3) ετών το αργότερο από το χρόνο της απόκτησής τους. Εάν οι μετοχές δεν μεταβιβαστούν στην τριετία ακυρώνονται.

Σε περίπτωση που εταιρεία ακυρώσει τις ίδιες μετοχές της η ζημία των 100.000 ευρώ δεν αναγνωρίζεται φορολογικά.

- Με τη διάθεση των μετοχών, κέρδη ή ζημίες που προκύπτουν σε σχέση με το κόστος κτήσης αναγνωρίζονται κατ’ ευθείαν στην καθαρή θέση προσθετικά ή αφαιρετικά αναλόγως (περ.στ της παρ. 1 του άρθρου 26 του ν. 4308/14).

- ΔΕΔ 2723/2019
Ακύρωση ιδίων μετοχών - Μεταβολή καθαρής θέσης και όχι επιβάρυνση των αποτελεσμάτων της χρήσης

- Σύμφωνα με τοάρθρο 38παρ.1 του ν. 4387/2016 οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται «επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων με εξαίρεση τις κοινωνικού χαρακτήρα έκτακτες παροχές λόγω γάμου, γεννήσεως τέκνων, θανάτου και βαριάς αναπηρίας.»

- Ως αποδοχές, επί των οποίων υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές, θεωρούνται οι πάσης φύσεως χρηματικές ή σε είδος παροχές του εργοδότη προς τον μισθωτό, έστω και αν οι παροχές αυτές δεν δίδονται αμέσως ως αντάλλαγμα της εργασίας που προσφέρει ο μισθωτός, αλλά χορηγούνται σε αυτόν από τον εργοδότη οικειοθελώς και από ελευθεριότητα, πάντως, όμως, με αφορμή τη σχέση εργασίας που τους συνδέει και με την επιφύλαξη του δικαιώματος του εργοδότη να διακόψει μονομερώς τις παροχές αυτές (ΣτΕ 1089/2009)

Στη συνέχεια η Α.Ε αγοράζει ίδιες μετοχές της αξίας 100.000 ευρώ:

Για το παράδειγμα μας:

Ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένου: 14,12%
Ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη: 22,54%
Σύνολο ασφαλιστικών εισφορών: 36,66%

Συνεπώς η λογιστική εγγραφή θα έχει ως εξής:

Και όταν στη συνέχεια οι εργαζόμενοι λάβουν τις μετοχές θα διενεργηθεί η κάτωθι λογιστική εγγραφή:

Τα ίδια κεφάλαια τελικά θα επιβαρυνθούν με 142.687,47 ευρώ (τα αποτελέσματα της χρήσης πλέον 5.263,16 ευρώ το φόρο μερισμάτων).

- Στο παράδειγμα μας η εταιρεία έχει:
Όφελος από το φόρο: 34.244,99**
(142.687,47*24%)
Κόστος ασφαλιστικών εισφορών: 42.687,47
Φόρος μερισμάτων: 5.263,16
47.950,63

**Διευκρινίζεται ότι όποια δαπάνη έχει χαρακτηρισθεί ως παροχή σε είδος με βάση τοάρθρο 13 του ν. 4172/2013 (ΠΟΛ.1219/6.10.2014 εγκύκλιός μας) και φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία, θεωρείται ότι πραγματοποιείται προς το συμφέρον της επιχείρησης (άρθρο 22 περ. α') και εκπίπτει ως έξοδο μισθοδοσίας, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις των περ. β' και γ' του άρθρου 22.. ΠΟΛ.1113/2.6.2015
Η απώλεια της εταιρείας από τη διάθεση των μετοχών της στο προσωπικό της σε μειωμένη τιμή αποτελεί για την εταιρεία δαπάνη μισθοδοσίας και ως τοιαύτη εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της (Εάν το ΙΚΑ αποφανθεί ότι υπάρχουν ασφαλιστικές εισφορές θα πρέπει για την αναγνώριση της δαπάνης αυτής να έχουν καταβληθεί οι εισφορές αυτής) Έγγραφο Υπ.Οικ με αριθμ.πρωτ.1013133/10350/2000/Β0012 της 8.2.2002

10.2 Παραδείγματα της Ε.2208/24-12-2020

Α. Στο πλαίσιο προγράμματος δωρεάν διάθεσης μετοχών ο εργαζόμενος «Ε» έλαβε το 2020 από την εταιρεία που εργάζεται «ΘΗΤΑ Α.Ε.» 100 δωρεάν μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο, λόγω επίτευξής των στόχων που του είχαν τεθεί, αξίας 30 ευρώ η μία. Στο σημείο αυτό δεν αποκτάται εισόδημα από τον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος αποφασίζει να πουλήσει τις μετοχές αυτές εντός του 2022, όταν η αξία της μετοχής ανέρχεται σε 50 ευρώ. Αποκτά λοιπόν εισόδημα του άρθρου 42Α του ΚΦΕ (Εισόδημα από υπεραξία) το οποίο φορολογείται εντός του 2022 και προσδιορίζεται ως εξής: 100 μετοχές Χ 30 ευρώ = 3.000 ευρώ αξία των μετοχών στο χρηματιστήριο κατά την ημέρα όπου πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεση των μετοχών, η οποία φορολογείται με συντελεστή 15%, πλέον εισφοράς αλληλεγγύης.
Επιπλέον, ο εργαζόμενος αυτός αποκτά και εισόδημα του άρθρου 42 του ΚΦΕ (50-30) Χ 100 μετοχές = 2.000 ευρώ, επειδή η τιμή πώλησης είναι μεγαλύτερη από την τιμή κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο κατά την ημέρα την οποία πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεση των μετοχών.
Επειδή το υπερβάλλον αυτό ποσό των 2.000 ευρώ φορολογείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. β' της παρ. 1 του άρθρου 42 του ΚΦΕ, εξετάζεται το ποσοστό συμμετοχής του εργαζόμενου στην εταιρεία και κατά περίπτωση είτε φορολογείται με συντελεστή 15% είτε απαλλάσσεται του φόρου (όχι όμως και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης).

Β. Στο πλαίσιο προγράμματος δωρεάν διάθεσης μετοχών ο εργαζόμενος «Μ» έλαβε το 2020 από την εταιρεία που εργάζεται «ΣΙΓΜΑ Α.Ε.» 100 δωρεάν μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο, λόγω επίτευξής των στόχων που του είχαν τεθεί, αξίας 50 ευρώ η μία. Στο σημείο αυτό δεν αποκτάται εισόδημα από τον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος αποφασίζει να πουλήσει τις μετοχές αυτές εντός του ίδιου φορολογικού έτους, αλλά η αξία της μετοχής είχε πέσει σε 30 ευρώ. Αποκτά λοιπόν εισόδημα του άρθρου 42Α του ΚΦΕ (Εισόδημα από υπεραξία) το οποίο φορολογείται εντός του 2020 και προσδιορίζεται ως εξής: 100 μετοχές Χ 50 ευρώ = 5.000 αξία των μετοχών στο χρηματιστήριο κατά την ημέρα όπου πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεση των μετοχών, το οποίο φορολογείται με συντελεστή 15%, πλέον εισφοράς αλληλεγγύης.
Ο εργαζόμενος αυτός δεν αποκτά επιπλέον εισόδημα του άρθρου 42 του ΚΦΕ, λόγω του γεγονότος ότι η τιμή πώλησης είναι χαμηλότερη από την τιμή κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο κατά την ημέρα την οποία πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεση των μετοχών.

Γ. Στο πλαίσιο προγράμματος δωρεάν διάθεσης μετοχών ο εργαζόμενος «Ζ» έλαβε το 2020 από την εταιρεία που εργάζεται «ΚΑΠΠΑ Α.Ε.» 100 δωρεάν μετοχές μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο, λόγω επίτευξής των στόχων που του είχαν τεθεί, αξίας 30 ευρώ η μία. Στο σημείο αυτό δεν αποκτάται εισόδημα από τον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος αποφασίζει να πουλήσει τις μετοχές αυτές την επόμενη ημέρα, σε τιμή 50 ευρώ/ μετοχή, η οποία είναι υψηλότερη από την αξία που είχαν οι μετοχές όταν τις απέκτησε. Προσδιορίζεται, λοιπόν, μόνο εισόδημα του άρθρου 42Α του ΚΦΕ (Εισόδημα από υπεραξία), το οποίο φορολογείται εντός του 2020, ως εξής: 100 μετοχές Χ 50 ευρώ = 5.000 ευρώ αξία πώλησης, το οποίο φορολογείται με συντελεστή 15%.
Εισόδημα της περ. α' της παρ. 1 του άρθρου 42 του ΚΦΕ δεν αποκτάται, καθώς αυτό δεν προβλέπεται από την περ. β' της παρ. 4 του άρθρου 42Α ΚΦΕ.

Δ. Στο πλαίσιο προγράμματος δωρεάν διάθεσης μετοχών ο εργαζόμενος «Χ» έλαβε το 2020 από την εταιρεία που εργάζεται «ΥΨΙΛΟΝ Α.Ε.» 100 δωρεάν μετοχές μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο, λόγω επίτευξής των στόχων που του είχαν τεθεί, αξίας 30 ευρώ η μία. Στο σημείο αυτό δεν αποκτάται εισόδημα από τον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος αποφασίζει να πουλήσει τις μετοχές αυτές εντός του 2021, ωστόσο τις πούλησε σε τιμή χαμηλότερη από την αξία των μετοχών κατά την ημέρα που τις απέκτησε, σε τιμή 20 ευρώ / μετοχή. Προσδιορίζεται, λοιπόν, μόνο εισόδημα του άρθρου 42Α του ΚΦΕ (Εισόδημα από υπεραξία) το οποίο φορολογείται εντός του ίδιου φορολογικού έτους και προσδιορίζεται ως εξής: 100 μετοχές Χ 30 ευρώ = 3.000 ευρώ αξία των μετοχών κατά την ημέρα όπου πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεση των μετοχών, το οποίο φορολογείται με συντελεστή 15%.

Taxheaven.gr